Pazar Ziraat Fakültesi’nde Açılışı Gerçekleştirildi

RTEÜ Pazar Ziraat Fakültesi Kampüsü'nde Türk çayının geleceğini koruyacak "Ulusal Çay Gen Havuzu" açılış programı gerçekleştirildi.

Programda açılış konuşması yapan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Karaman, çayın Doğu Karadeniz Bölgesi’nin ve özellikle de Rize’nin olmazsa olmazı ve en önemli ticari ürünü olduğunu ifade ederek sözlerine başladı. Rektör Karaman, çayın ülke ekonomisine katkısının beş milyar civarında olduğunu belirterek, “Çay hem ilimiz ve bölgemiz hem de ülkemiz için bu kadar önemli ve stratejik bir ürün olduğundan dolayı RTEÜ olarak, Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Başkanlığı ile Yükseköğretim Kurulunun birlikte yürütmüş oldukları Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesinde ihtisaslaşma alanımızı çay olarak belirledik. Akabinde Üniversitemiz bünyesinde Çay İhtisaslaşma Koordinatörlüğü kurduk ve çay ile ilgili çalışma grupları oluşturduk. Sonra çay sektörünün sorunları ile yapılması gerekenleri belirlemek ve bir yol haritası oluşturmak için ülkemizde bugüne kadar çay ile ilgili çalışma yapmış olan bütün akademisyenler ile sektörün temsilcilerini Üniversitemize davet ederek Çay Çalıştayı düzenledik ve bütün boyutlarıyla çayı ele alıp tartıştık. Bütün bunlardan sonra çayın tarladan bardağa kadar ki bütün süreçleriyle ilgili yapılması gerekenleri kısa, orda ve uzun vadeli olarak belirledik.” dedi. Ulusal Çay Gen Havuzu’nun oluşturulması ile ilgili bilgi veren Rektör Karaman, “Çay Bitkisi Gen Havuzunun Oluşturulması ve Ticari Çay Çeşit Adaylarının Belirlenmesi Projesi 01 Mart 2019 tarihinde başladı. Proje süresi 48 ay, bütçesi de yaklaşık olarak 5 milyondur. Proje çerçevesinde oluşturulmuş olan ekipler, ülkemizde çay tarımı yapılan Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerindeki 31 ilçede yer alan çay plantasyonlarının tamamını taradı. Bunun sonucunda da 2034 farklı genotip tespit edilerek koruma altına alındı. Gen havuzuna ÇAYKUR Genel Müdürlüğünün önceden beri elinde olan yerli ve yabancı çeşitler de eklenerek genotip sayısı 2054’e çıkarılmıştır. Bu genotiplerin tamamı Üniversitemiz Ulusal Çay Gen Havuzuna dikilmiş ve Çay Araştırma Serasında da koruma altına alınmıştır. Ulusal gen havuzundaki her bir genotipin nereden alındığı bellidir. Çalışma kapsamında iki farklı gen havuzu oluşturulmuştur. Bunların birisi ÇAYKUR’un Hayrat’taki bahçesindedir. Diğeri de Üniversitemizin Ziraat Fakültesi bahçesindedir.  Bu çalışma ülkemizdeki tüm çay plantasyonlarının tarandığı ilk ve tek çalışma olmaktadır.” diye konuştu. Projenin başarılmasında katkı ve destekleri olan TÜBİTAK Başkanı Sayın Prof. Dr. Hasan Mandal’a, Rize Valisi Kemal Çeber ve önceki valiler ile ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim ve önceki genel müdürlere, bu projede asıl söz sahibi olan Çay İhtisaslaşma Koordinatörlüğü Müdürü Doç. Dr. Keziban Yazıcı ile projede yer alan tüm ekibe ayrı ayrı teşekkür eden Rektör Karaman, “Dünyada en büyük beşinci gen havuzu olan ulusal çay gen havuzumuzun çayın geleceğine katkı vermesi, ilimiz ve ülkemiz için hayırlara vesile olmasını diliyor, siz değerli konuklara bizleri kırmayarak davetimize icabet ettiğiniz için bir kez daha ayrı ayrı teşekkür ediyor, şükranlarımı sunuyorum.” diyerek konuşmasını tamamladı. Rektör Karaman’ın konuşmasının ardından, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve Rize Valisi Kemal Çeber protokol konuşması gerçekleştirdi. TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, dünyada en büyük beşinci çay gen havuzunun kıymetli olduğunu belirterek, “Çay bu bölgenin bir gerçeği. Gelecek açısından baktığımızda bu kadar çok rekabetin olduğu ortamda ne kadar çok katma değer katabilirsek o kadar kıymetli hale getirebiliyorsunuz. Bu çalışmanın en büyük önemi Türkiye’yi çayda beşinci büyük olarak ifade ediyoruz ama katma değer noktasını geliştirmemiz olduğunu biliyoruz.” dedi. Katma değer denildiğinde akla havacılık, uzay gibi değerli kavramların geldiğine işaret eden Mandal, “Ülkemizin de liderlik yaptığı alanlar. Rize'deki en önemli katma değer ise çaya vereceğimiz katma değer. Bundan ekmeğini kazanan evini ailesini, bölgeyi geçindiren her bir bireye faydası olacak. Çünkü, bahçelerimizde tek tip homojen olmayan, önceki yıllardan kalma yetiştiriciliğin olduğu, katma değeri düşük genler var. İnsanlara artık içmek için çayın yanında yan ürün olarak neler yapılabileceğine bakıyor. Bunun için elinizdeki ürünü tespit edip düzgün olarak yetiştirmeniz lazım.” diyerek konuşmasını tamamladı. Rize Valisi Kemal Çeber konuşmasında, çayın önemine değinerek, “Başta Rizeliler olmak üzere bölge olarak çaya gözümüz gibi bakmamız lazım.” dedi. Üniversitenin çay ile ilgili çalışmalarının ilimiz ve bölgemize sağladığı katkılardan ötürü memnuniyet duyduğunu ifade eden Çeber, açılışı gerçekleştirilen Ulusal Çay Gen Havuzu’nun oluşturulmasında emeği geçenleri tebrik ederek konuşmasını tamamladı. Konuşmaların ardından, protokol tarafından Ulusal Çay Gen Havuzu’nun açılış gerçekleştirildi. Programa, Rize Valisi Kemal Çeber, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Rize Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Patlak,  Rektör Prof. Dr. Hüseyin Karaman, Pazar Kaymakamı Mustafa Akın, Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Akbulut,  Rize Baro Başkanı Av. Ümit Peçe, Rize İl Emniyet Müdürü Nurettin Gökduman, ÇAYKUR Genel Müdür Yardımcıları Zeki Karaoğlu, Erdinç Hatinoğlu, Pazar Ziraat Odası Başkanı Nurettin İnce, Üniversitenin yöneticileri, akademik ve idari personel katıldı.