Pazar’da Fırtına Vadisi Şehitlerini Anma Günü düzenlendi
Pazar’da ikinci kez Kaymakam Selçuk Aslan tarafından gerçekleştirilen ve vatandaşın yoğun ilgi gösterdiği köyün şehitlik alanındaki saygı yürüyüşü ile anma programına Kaymakam Selçuk Aslan, Çamlıhemşin Kaymakamı Aziz Gölbaşı, Pazar Cumhuriyet Başsavcısı Behçet İşlek, kurum amirleri, il genel meclisi üyeleri, siyasi partilerin ilçe başkanları, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, askerler ve öğrenciler katıldı.
Şehitlik köyü camisinde şehitlerin ruhlarına okunan mevlidi şerifle başlayan tören katılımcıların köye intikal etmesiyle köy merkezinden şehitliğe saygı yürüyüşü yapıldı. Şehitlik alanında Saygı duruşu ve İstiklal marşı ile başlayan tören de günün anlam ve önemini belirten konuşmayı Tarih öğretmeni Ufuk Vatandaş yaptı.
Devamında Pazar Kaymakamı Selçuk Aslan burada yaptığı konuşmada, “Bugün, 1. Dünya Savaşında Doğu Karadeniz’in sahil hattında Arhavi, Fındıklı ve devamında üzerinde bulunduğumuz Fırtına Vadisi sırtlarında, Şehitlik köyümüzde peş peşe cereyan eden savunma muharebelerinde kutsal vatan topraklarını müdafaa etmek uğruna canını seve seve feda ederek şehit düşen kahraman vatan evlatlarını, ebediyete intikallerinin yıl dönümünde bir kez daha rahmet ve minnetle anarken, Şah-Fırat operasyonunda ve dün meydana gelen uçak kazasında şehit düşen askerlerimize de rahmetle anıyoruz” dedi.
Konuşmaların ardından Atatürk Anadolu Lisesi öğrencisi Dilek Aydoğdu tarafından şiir okundu. Okullar arasında yapılan kompozisyon yarışması neticesi birinci olan kompozisyon Kız Kulesi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencisi Hilal Yazıcı tarafından okundu ve müzik öğretmeni Osman Şinal ve Gazi Mahallesi İmam Hatibi Hasan Ayrılmış yönetiminde Sosyal Bilgiler Öğretmeni Elif Kaplan tarafından ‘Kışlalar Doldu Bugün-Eledim Eledim’ ağıdı ile Pazar Din görevlileri korosundan Adem Türkücü ve Ahmet Kiraz “Şehitler Ölmez” adlı ezgiyi seslendirdiler. İlçe din görevlilerince şehitlerin ruhları için okunan yirmi hadimin duası İkiztepe Mahallesi İmam Hatibi Mustafa Bölükbaş tarafından icra edildi.
Etkinlik Garnizon Komutanlığınca hazırlanan Hava Radar Komutanlığı tören kıtası tarafından yapılan saygı atışı ile program sona ererken, yaklaşık 2000 kişinin katıldığı programın katılımcılarına Şehitlik Köyü muhtarlığınca kumanya ikram edildi.
Kaymakam Aslan’ın konuşmasının tam metni ;
Bugün, 1. Dünya Savaşında Doğu Karadeniz’in sahil hattında Arhavi, Fındıklı ve devamında üzerinde bulunduğumuz Fırtına Vadisi sırtlarında, Şehitlik köyümüzde peş peşe cereyan eden savunma muharebelerinde kutsal vatan topraklarını müdafaa etmek uğruna canını seve seve feda ederek şehit düşen kahraman vatan evlatlarını, ebediyete intikallerinin yıl dönümünde bir kez daha rahmet ve minnetle anarken, Şah-Fırat operasyonunda ve dün meydana gelen uçak kazasında şehit düşen askerlerimize de rahmet diliyorum.
Şanlı tarihimizin hüzünlü yapraklarından biri olarak hafızalarımızda yer almış bir yiğitlik destanı olan Sarıkamış harekatında uğradığımız mağlubiyetle Doğu Anadolu’yu savunmaktan sorumlu 3. Ordu muharebe imkanını önemli ölçüde yitirmesiyle Ruslar sahil hattında da harekata başlamışlardır. Kahramanlık ve fedakârlık dolu tüm savunma çabalarına karşın çoğunluğu gönüllü milislerden oluşup, yeterli teçhizatı bulunmayan birliklerimizin tuttuğu hatlar peş peşe çözülerek Ardahan, Artvin, Borçka, Murgul, Hopa ve Arhavi düşman eline geçmiştir. Şartların tüm olumsuzluğu karşısında gösterdiği üstün cesaret, sabır ve metanetle birliklerimiz düşmanı Arhavi batısında durdurmuşlardır.
Yaklaşık 1 yıl boyunca Rus birliklerinin ilerlemesini engelleyen ordumuz asker ve teçhizat yönünden takviye imkânlarının bulunamaması ve Erzurum önlerinde ana savunma hatlarımızın yarılmasıyla boşa çıkan askerlerinden kuvvetlerini takviye eden Rus ordusu 1916 Ocak başında deniz kuvvetlerinin de verdiği topçu desteğiyle Arhavi savunma hattımızı yarmış, geri çekilen birliklerimizin Fındıklı Çağlayan vadisinde oluşturduğu savunma hattı da uzun süre direnememiştir.
Tüm kayıplarına rağmen düzenli şekilde geriye çekilen birliklerimiz İlçemiz Pazar’ın bugün Şehitlik olarak adlandırdığımız Hako köyünü merkez alarak Fırtına deresinin batı hattında sırt boyunca güneyde bugün ki Çamlıhemşin ilçe merkezinden kuzeyde Hamidiye’ye kadar olan hatta yeni savunmayı tesisi etmiştir. Savunma hattımızda çoğunluğu bölgemiz insanları gönüllülerden müteşekkil 3. Ordu 37. Tümene bağlanan 8. Piyade alayı konuşlandırılmış olup birliğimizi Binbaşı Ethem Necdet Bey komuta etmekte idi. 10 Şubat 1916’dan itibaren başlayan Rus ordusu hücumları başarıyla püskürtülmüştür. Havadan gözlem uçaklarının yönlendirmesiyle denizden de desteklenen Rus saldırıları karşısında azimle savunan birliklerimizin direnci her iki tarafında büyük zayiatlarına neden olmuş, maalesef birliklerimiz yüzlerce şehit vermiştir. Cephe saldırısı ve denizden bombardımanla hatlarımızı bozamayan Ruslar savaş gemilerimizin olmamasının verdiği fırsatla 4 Mart 1916 sabahı Pazar ilçemize büyük çaplı bir çıkarma gerçekleştirerek Pazar’ı işgal etmişlerdir. İki ateş arasında kalarak çembere alınma tehlikesi karşısında birliklerimizin önemli bir kısmı nizami olarak güneyde yayla yollarından Of’a kadar çekilmeyi başararak burada yeni bir savunma hattı teşekkül ettirmişlerdir. Rusların Çayeli ve Rize’ye yaptıkları amfibi hareketleri daha önce bir savunma hattı kurmamızı engellemiştir.
Rize İlimizin Çanakkale’si, Sarıkamış’ı olarak da tanımlayabileceğimiz Şehitlik köyü ve civarında cereyan eden muharebelerde bugün yüzlerce şehit mezarının mevcudiyetini bölge halkının hamiyeti sayesinde biliyorsak da buralarda anıt ya da şehitlik yapılmaması, yeni neslin bilgisini oluşturup, dikkatini çekecek törenlerin icra edilmemesi ve o günlerde yaşananların tanıklarının bilgilerinin sağlıklı bir şekilde derlenememiş olması buralarda yapılan vatan savunmasını bilinmezliğe mahkum etmiştir.
“Bu bilinmezlik karanlığının yırtılması ve vatanın bu kısmında da cefalar çekilip, kahramanlıklar yaşandığının öğrenilmesi yetişmekte olan ve yetişecek nesillerimizin eğitiminde gerekli olan bilgi, duygu ve şuur açısından elzem görülmektedir. Bölgede nizami birliklerin olmaması ve kayıtların o günlerin savaş şartlarında tutulamamasına rağmen arşivlerde bulunan belgelerin daha dikkatli taranarak bölgemizde şehadete ulaşan, bugün için “meçhul şehitlerimizin” isimlerinin tam olarak çıkarılması memlekete karşı hizmet iddiasında olan özellikle tarihçilerimiz olmak üzere hepimizin borcudur.”
Öncelikle bu tespitlerle birlikte mevzilerin bulunduğu bu alana daha fazla ilgi göstererek ihya etmek, adlarını anıtlaştırarak unutulmamalarını sağlamak biz torunların borcu olduğunu vurgularken; Sarıkamış’tan Yemen’e, Çanakkale’ye 100. Yılında 1. Dünya savaşının her cephesinde azim ve acıyla yazılıp, kendileriyle birlikte isimleri unutulan, hafızalarımızda destanlarıyla kalan tüm şehitlerimize rahmet diliyor, manevi huzurlarında tazimle eğiliyorum.